Ahşap lifli levha

Ahşap lifli levha, birbirine ısı ve basınç etkisiyle bağlanmış ahşap liflerinden yapılır. Liflerin birbirine bağlılığı örgü işleme ve ahşabın kendi bağlanma özellikleriyle sağlanır. Levhanın yüzey katmanındaki lifler genellikle orta katmandakilere göre daha sıkı örülmüştür. Bu da levhaya eşit ve kompakt bir yüzey sağlar. Tutkal ve diğer yapıştırıcılar levhanın özellikleri artırmak ve hammaddeler ve üretim yöntemlerindeki farklılıkları eşitlemek için kullanılabilir. Ancak lifli levhalar için temel hammadde ahşap lifidir ve katkı maddelerinin miktarı genelde %1’den azdır.

Parafin genelde su tutmaz yapışkan olarak kullanılır. Dayanıklılığı artırmak için bağlayıcı maddeler olarak nişasta, suni reçine ve sertleştirici yağ kullanılır. Ahşap lifli levha için kaplama olarak kaplama levhası, kağıt, kumaş, plastik, dokunmuş cam lifi, metal ya da mantar kullanılır (en yaygın boyutlar için, resim 1’e bakın).

Standart ahşap lifli levha iki ana kategoriye ayrılabilir:

gözenekli
sert

Temel özellikleri bağlamında, ahşap lifli levha ahşapla karşılaştırılabilir ve ahşabın tüm en iyi özelliklerine sahiptir: Dayanıklılık, sertlik ve sıcaklık. Ayrıca kendi üretim yönteminden kaynaklanan aşağıdaki avantajlara sahiptir:

Homojendir, damar yönü yoktur
Yoğundur ancak nefes alır
İşlemesi kolay ve montajı hızlıdır
Ek termal yalıtım işlevi görür
Rakip ürünlerden daha ucuzdur

Çoğu ahşap lifli levha ürünü yüzey malzemesi emisyonları M1 sınıfında sınıflandırılmaktadır. Malzeme sınıflandırması, iç mekanlara yönelik inşa malzemelerinin emisyonlarına ilişkin sınır değerlerini ve ayrıca bunların sınıflandırmalarını içerir. M1 sınıfı, kirlilik emisyonları en katı gereksinimler dahilinde olan test edilmiş malzemeleri içerir.

Yapı iskeletinin parçası olarak ahşap lifli levhalar

Rüzgar siperi levhaları

Gözenekli ahşap lifli levhadaki reçine ve macunu artırarak, hava etkilerine dayanıklılık özelliklerini geliştirmek mümkündür. Bu şekilde işlem gören levha özellikle ahşap iskeletli dış duvarlar için rüzgar siperi olarak uygundur. Bu ayrıca duvar yapısına daha fazla esnemezlik sağlar.

Rüzgar siperi amaçlarına yönelik levha 12 ve 25 mm kalınlığında üretilir. En yaygın levha boyutları 1200 x 2700/3000 mm’dir. Dayanıklılık ve yalıtım özellikleri sayesinde, dış duvar yapısındaki 25 mm kalınlığında rüzgar siperi levha tek iskeletli adı verilen yapı için çok uygundur. Levhaların düşük ısı geçirgenliğinin sonucu olarak, bunlar yapılarda soğuk kırıcı oluşturur ve termal yalıtım özelliklerini geliştirir.

Dış duvar rüzgar siperlerine ek olarak bunlar ayrıca çatı rüzgar siperi olarak da kullanılabilir. Eğimli çatılarda, özellikle boşluklu şişirme adlı ahşap lifli elyaf gibi şişirme termal yalıtım kullanılırken, boşluğun üst katmanı için levha olarak hava etkilerine dayanıklı ahşap lifli levhalar çok uygundur.

Hava etkilerine dayanıklı rüzgar siperi levhalar, üzerine zemin kat termal izolasyonunun döşendiği, ahşap iskeletli, yüke dayanımlı zemin kat için çift zemin levhası olarak da uygundur.

İç kaplama levhaları

İç kaplama için uygun ahşap lifli levhalar şunlardır:

Tüm standart ahşap lifli levhalar
İç levhalar da denilen, iç kaplamaya yönelik yüksek işlemeli lifli levhalar

İç kaplamada dikkate alınacak konular:

Ahşap lifli levha yazlıklarda iç kaplama için de çok uygundur. Ancak ahşap lifli levha nemli yerler (banyo gibi) için ya da döşeme için taban olarak tavsiye edilmez.
Kuru iç mekanlarda, lifli levhanın nem dinamikleri hafiftir. Gözenekli ahşap lifli levhanın “uç eklem yerleri”, yekpare, dikişsiz duvar yüzeyi sağlayacak şekilde tümüyle düzlenebilir.
İç kaplamada, gözenekli ahşap lifli levhalar ve oluklu sert ahşap lifli levhalar ses emilimi için de çok uygundur.

İşlenmemiş basit levha

Gözenekli ahşap lifli levha (işlenmemiş basit levha), iç duvarların ve tavanların kaplaması ve dış duvarların ilave iç termal yalıtımı için uygundur. 12 mm kalınlığındaki levha bunun için bir ya da iki katman olarak kullanılabilir ya da 22 mm kalınlığında levha kullanılabilir. İki katman kullanıyorsanız, levhaların dikey eklem yerlerinin üst üste gelmediğinden emin olun. İşlenmemiş ahşap lifli levha yüzey sınıfı E’ye girer.

Endüstriyel kullanım ve satış ürünleri için ahşap lifli levhalar

Endüstride (özellikle mobilya ve kapı endüstrilerinde) kullanılan ahşap lifli levhalar genelde sert ahşap lifli levhalardır (elyaf tahtaları) ya da farklı şekillerde kaplanmış ileri işlenmiş satış ürünleridir.

Boyanmış elyaf tahtaları özellikle marangozluk ve mobilya endüstrileri için geliştirilmiştir. Bunlar ayrıca sergi stantları ve iç mekan dekorasyonu için de uygundur. Genelde bunların boyutları 1220 x 2440/2745/3050 mm ve kalınlıkları 3,0 mm, 4,8 mm ya da 6,0 mm’dir.

Yukarıdakilere ek olarak ahşap lifli levha için kaplama olarak kaplama levhası, kağıt, kumaş, plastik, dokunmuş cam lifi, metal ya da mantar da kullanılabilir.

Ahşap lifli levhalardan yapılan diğer satış ürünleri temelde (standart), belirli bir amaca yönelik yapılan ve uygulamaya bağlı olarak farklı şekillerde kaplanan veya “emprenye edilen” levhalardır. Örneğin, elyaf tahtaları müşteri ihtiyaçlarına göre farklı şekillerde boyanmış, ölçüye göre biçilmiş, yağa batırılmış, kaplanmış ve oluklu olarak tedarik edilir.

MDF (orta yoğunlukta lifli levhalar) levha ahşap liflerinin tutkalla sıkıştırılmasıyla yapılır. Tutkal miktarı ürüne bağlıdır. MDF levha, üretim yöntemi ve tutkal içeriğiyle diğer ahşap lifli levha türlerinden ayrılır. Ayrıca levhada kullanılan ahşap lifler daha ince elyaflıdır. MDF levha özellikle mobilya endüstrisinde kullanılır ancak iç mekan dekorasyonuna yönelik kaplama yüzeyli ya da boyanmış ince uzun parkeler ve panel ürünleri de bundan üretilir. MDF levha Finlandiya’da üretilmez.

Sipariş verme

Ahşap lifli levhalar sipariş edilirken aşağıdaki bilgiler verilmelidir:

Nominal kalınlık olarak kalınlık (mm)
Levha boyutu (mm x mm)
Levha türü (örneğin, sert ahşap lifli levha)
Kaplamalı ahşap lifli levhalar için ürün adı ya da her iki yüzey kaplamasının kalitesi, kalınlık (g/m2), kenarları koruma yöntemleri ve renk.
Olası ilave işleme ve bunun yeri (örneğin, delik açma)

Depolama

Nakliye ve depolama sırasında, levhalar kuruluk ve nem, kir, güneş ışığı, yerle temas, çökme ve çiziklere karşı korunur. Levhalar düz bir zeminde yüzleri yere bakacak şekilde saklanır. Gerekirse, 0,5 metre aralıklarla destekleyici ahşap kullanılır. Levha istifli koruyucu örtüyle kapatılır.

Sert ve yağa batırılmış ahşap lifli levhalar genelde montaj öncesi nemlendirilir. Bunun için yaklaşık 0,25 l/m² su gerekir. Levhalar nemlendirilmiş yüzeyleri birbirine bakacak şekilde istiflenerek saklanır ve yaklaşık üç gün plastiğe sarılır. Ardından nemli olarak monte edilir.

Yarı sert ve gözenekli ahşap lifli levhalar suyla nemlendirilmemelidir. Bunlar en azından sonunda monte edilecekleri kadar nemli şekilde bir odada havalandırılmalıdır. Havalandırılırken levhalar ayırıcı şerit kullanılarak birbirinden ayrılmalı ve örneğin bir duvara karşı istiflenmelidir. Bunlar 2-3 gün havalandırılmalıdır.

Çalışma ve işleme

Kesme

Örneğin, masaya monte ya da taşınabilir daire testere levhaları kesmek için uygundur. Daha küçük kesme işlemleri normal el testeresiyle yapılabilir. Dış hat kesimi kıl testeresiyle yapılabilir. Gözenekli ahşap lifli levha keskin bir bıçakla da kesilebilir.

Delik açma

Gerekirse, iç kaplamada kullanılan sert ahşap lifli levha hazır delik açılmış olarak da sipariş edilebilir. Delik açılmış levhalar normalde akustik ya da görünüm amaçlarıyla kullanılır. Delik açma mekanik olarak yapılır ve levhalar sipariş edilirken yukarıda belirtilen talimatlara ek olarak, delik boyutu ve delikler arasındaki mesafe de belirtilmelidir. Delik boyutu, örneğin ø 4,8 ya da 7,1 mm ve delikler arasındaki mesafe 19 veya 25 mm olabilir. Bazı tedarikçiler belirli standart delik boyutlarına ve mesafelerine sahip olabilir, bu nedenle sipariş vermeden önce delik açma alternatiflerini kontrol etmeniz tavsiye edilir.

Bükme

Eğimli yüzeyler ahşap lifli levhayla da yapılabilir. Yalnızca elyaf tahta adı verilen sert lifli levhalar amaca uygundur ve kalınlık en fazla 4,8 mm olmalıdır. Gösterge bükülme yarıçapı levha kalınlığının yaklaşık 50 katıdır, yani örneğin, 4,8 mm kalınlığında bir levhanın bükülme yarıçapı yaklaşık 250 mm’dir. Bükülmüş levhalar yalnızca iç kaplama için değil aynı zamanda diğer şeylerin yanı sıra eğimli beton kalıplar yapmak için de uygundur. Bükülmüş bir levha her zaman vidalarla sabitlenir.

Sabitleme

Rüzgar siperi levhalar, ahşap tabana sıcak galvanizli tel çiviler (ya da köşeli braketlerle) sabitlenir. Çivilerin uzunluğu, 12 mm levha için en az 35 mm ve 25 mm levha için en az 60 mm olmalıdır. Levhanın kenarlarındaki sabitleme noktaları arasındaki mesafe, 12 mm levha için 75-100 mm ya da 25 mm levha için 200 mm’dir ve merkezde ise 12 mm levha için 150-200 mm ya da 25 mm levha için 300 mm’dir. Çivilerin levhanın kenarına olan mesafesi minimum 10 mm’dir. Rüzgar siperi levhalar iskelet direkleri yönünde monte edilir ve tüm kenarlardan iskelete sabitlenir.

Gözenekli ahşap lifli levhalar ahşap tabana çivilerle sabitlenir. Çivilerin uzunluğu, 12 mm levha için en az 40 mm ve 22 mm levha için en az 60 mm olmalıdır. Duvara 12 mm levhadan iki katman bağlanırsa, en üstteki levha 75-100 mm uzunluğundaki çivilerle sabitlenmelidir.

Levhalar her bir tarafta 150 mm ve ortada 300 mm aralıklarla, çivi sıraları arasında 400 mm mesafe ile sabitlenir. Ahşabın kenarına çivilerin mesafesi yaklaşık 20 mm’dir. Sert ahşap lifli levhalar çivi, vida, köşeli braket ve/veya tutkal ile sabitlenir. Çivilerin uzunluğu levha kalınlığının en az üç katı kadar ancak 30 mm’den az olmamalıdır ve vidaların uzunluğu levha kalınlığının en az 2½ katı kadar ancak 25 mm’den az olmamalıdır.

Yüzey işlemi

Yonga levhalar boyanabilir, duvar kağıdıyla veya lamine kaplanabilir. Ahşap yüzeylerin iç mekan boyamasında kullanılan tüm genel ürünler levhaların boyanması için uygundur.

Sert ahşap lifli levhalar boyama için oldukları gibi uygundur. Gözenekli ahşap lifli levhanın boyanması astarlama gerektirir, buna göre levhanın yüzeyi beyaz inceltilmemiş iç astar boyayla bir kat ince şekilde boyanır ya da önceden duvar kağıdı tutkalı uygulanır. Alternatif olarak, önceden fabrikada astarlanmış levhalar kullanılabilir.

Astarlama sonrası, levhaların dişleri düzgün yüzey için zımparalanır (gerekirse, levha dişleri ve çivi kafası girintilerinde biraz dolgu kullanılır). İnce kağıt şerit (örneğin, hesap makinesinden) suyla ıslatılır ve dikey dişlere bağlanır. Levhalara atık kağıt parçaları ile “duvar kağıdı kaplaması yapılır” ve istenen kaplama boyası iki kat halinde uygulanır. Cam elyaf duvar kağıda ya da boyama duvar kağıdı da kaplama için kullanılabilir (boya için taban olarak).

Gözenekli ahşap lifli levhayla kaplanan duvar yüzeyleri de duvar kağıdı kaplanabilir. Duvarlar yapısal, vinil ya da dupleks duvar kağıdı ile kaplanıyorsa, astarlama işlemi atık kağıt kullanırken yapılanla aynı şekilde yapılır. Tümüyle düz ve ince vinil ya da kağıt duvar kağıdı kullanılırken, levhalar önce atık kağıtla kaplanır ve sonra normal şekilde duvar kağıdıyla kaplanır. Duvar kağıdı kaplarken, duvar kağıdı üreticisinin verdiği olası tüm talimatlar da göz önüne alınmalıdır.

Ahşap lifli levhayi yeniden kullanma ve imha etme

Yeniden kullanma

Levhalar sağlam ve kuru ise, ahşap lifli levhalar duruma bağlı olarak yeniden kullanılabilir. Yeniden kullanım, ahşap lifli levhaların “imha edilmesinin” en popüler yoludur.

İmha Etme

Ahşap lifli levhalar tümüyle temiz doğal ahşap olduğu için, bunlar yerde yakılarak, kompostlanarak, katı atık sahasına götürülerek ya da yakılarak imha edilebilir. İşlenmemiş yüzeye sahip ahşap lifli levhalar, tercihen diğer ahşap yakılacak odunlarla birlikte normal bir ocakta yakılabilir.

Ahşap lifli levha uygulamaları

İnşaat

rüzgar siperi ve çatılarda çift kat tavan tahtası olarak kullanılabilir
iç kaplama
ilave termal yalıtım
beton kalıplar ve diğer geçici yapılar (örneğin, bina şantiye çitleri ve koruyucu kaplama)

İnşaat sektörü

profiller için gövde plakası olarak
demirbaşlar için sırt plakaları
pencere çerçeveleri için yüzey malzemesi

Nakliye amaçlı

araba içi

Diğer uygulamalar

ambalajlama
sergi ve fuar yapıları