Tipik yapı sistemleri

Ahşap ürünleri neredeyse tüm yeni yapı ve onarım inşaatlarına uygundur. Ahşap yapılar, yapılarda bulunan uzun kule blokları, geniş holler ya da köprüler gibi farklı uygulamalarda kullanılabilirler. Ahşap ürünleri yapıların yanı sıra pencerelerde, kapılarda, iç dekorasyonda ve mobilyada da yaygın olarak kullanılırlar. Ahşap kullanımını düzenleyen inşaat standartları ülkeden ülkeye değişiklik göstermektedir. 

Ahşap yapıların inşası için belirli durumlara yönelik optimum çözümlerin seçilebileceği birden fazla endüstriyel alternatif bulunmaktadır. Bunların ortak yönü, hızlı inşa edilebiliyor olmaları ve gelişmiş endüstriyel prefabrikasyondur. Ahşap bir yapı, geleneksel inşaatlar için gereken sürenin yarısı kadar zamanda inşa edilebilir.

Taşıyıcı duvarlar

Ahşap yapılarda en yaygın kullanılan iskelet sistemi, taşıyıcı duvarlara dayanan kat tabanlı sistemdir. Taşıyıcı duvarlar, büyük ahşap dikmeli yapım elemanlarıyla ya da masif ahşaptan yapılma elemanlarla inşa edilebilir. Ahşap orta kat yapılarla, yedi metre yüksekliğe kadar ulaşılabilir. Yük taşıyan hatlar genelde yapının dış duvarları ve bunun bazı ara duvarları, normalde daireler arasındaki duvarlardır. Zeminler ve bazı duvarlar, evin esnemezliğini artıran yapı görevi görürler.

Ahşap dikme iskelet elemanlı ev

Ahşap dikme eleman, en yaygın olarak başvurulan ahşap iskeletli bina yapma yöntemidir. Yüksek binalarda, duvar iskeleti standart boyutlandırılmış yapıştırılmış lamine ahşaptan yapılır. Bu yöntem dörtten fazla katlı binaların inşaatında kullanılabilir. Taşıyıcı ve taşıyıcı olmayan duvarlar yapısal olarak aynıdır. Orta kat yapıları serbestçe seçilebilir. Bunlar örneğin, kirişli döşeme, kutu döşeme ya da dişli döşeme olabilir. Taşıyıcı yapının yüksekliği artırılarak uzun yüksekliklere ulaşılabilir. Yükseklik, kompozit beton ya da ahşap ya da hibrit yapı kullanılarak da artırılabilir. Ahşap dikmeli yapılar çok uzun zamandır kullanılmaktadır. Ahşa dikmeli yapı sayesinde pasif ev düzeyinde mükemmel enerji verimliliği ve hava sızdırmazlığına ulaşılabilir. Teknoloji farklı ihtiyaçlar doğrultusunda uyarlanabilir. Yapısal çözümler ve türler uygulamaya göre optimize edilebilir. Ahşap yapılar beton yapılarla birlikte de kullanılabilir. Diğer malzemelerin yanında hibrit yapılar, yapıların kullanım olasılıklarını çeşitlendirmektedir. Ahşap ürünlerin işlenmesi sayesinde yapılar ağırlık nedeniyle daha az sarkarlar. Malzemelerin yüksek oranda prefabrikasyonu sayesinde hızlı kurulum yapılabilir. Her hafta bir kat olmak üzere ev inşa edilebilir. Havanın etkilerinden korunarak inşaat alanında kurulum yapılabilir.

CLT teknolojisini kullanan masif ahşap bir apartman

Taşıyıcı duvarlar, ahşap katmanlarının çaprazlama olarak tutkalla yapıştırıldığı, CLT masif ahşap levhalarla inşa edilebilir (CLT: çapraz lamine ahşap). Levha, ahşap apartman blokları inşa yöntemi ve duvarlar ve zeminler için takviye yapı işlevi görür. Levha üzerindeki delikler ve dişler, hassas bilgisayar kontrollü oyma teknolojisiyle fabrikada açılır. Çapraz lamine ahşap levhanın maksimum boyutu 3 x 16 metredir ve birçok farklı dayanıklılık seçenekleri sunulmaktadır. Çapraz lamine ahşap levha kullanılarak, esnek duvar açıklıkları, orta katlar ve kolonlarla desteklenmiş yapılar inşa edilebilir. Levha, 12 kata kadar binalar için yeterli kapasiteye sahiptir. Yalıtım, yüzey malzemeleri, pencereler ve kapılar dahil malzemeler, istenen hazır olma derecesinde tedarik edilir. Teslimata montaj da dahil olabilir. Çapraz lamine ahşap, örneğin Almanya ve Avusturya’daki inşaat teknolojisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Almanca konuşulan ülkelerde, teknolojiye KLH (Kross Laminate Holz) adı verilmektedir.

Sütun ve profil sistemi

Sütun ve profil sisteminde, binanın iskeleti, üzerine orta kat, çatı yapıları ve dış duvarların inşa edildiği, yapıştırılmış lamine ahşap sütunlar ve profillerden oluşur. İskeletin esnemezliği genellikle diyagonal olarak monte edilmiş takviye bağlantı noktaları ya da direk sütunlarla sağlanır. Sütun ve profil sistemi sayesinde, açık, dönüştürülebilir zemin çözümü ve cephelerde büyük açıklıklara ulaşmak mümkündür. Sistem, serbest ve esnek boyutsal planlamaya ve duvar açıklıklarına olanak tanır. Yük taşıyan bölümleme duvarları olmadığı için apartmanın kullanım ömrü sırasında daireler arası duvarların konumunu değiştirmek kolaydır. Yapısal sistem dönüştürme sırasında iyi esneklik sunar. Tek boyutlu dikey yapılar nedeniyle, bina herhangi bir yere sarkma yapmaz. Bina sahasındaki inşaat aşaması çok hızlıdır. Çatı yalnızca birkaç gün içinde monte edildikten sonra ev hava etkilerine karşı korumaya sahip olur. Dış duvarlar, büyük hafif elemanlar olarak monte edilir. Yalıtım ve dış cephe malzemesinin kalınlığı müşteri tarafından seçilebilir.

Kutulu elemanlar

Kutulu eleman teknolojisi, bir yapının, kuruluma hazır birimler kullanılarak fabrikada ayrı olarak kurulduğu inşaat yöntemidir. Kutulu eleman genellikle taşıyıcı iskelet ve sınırlama yüzeylerinden oluşur: Hazır duvarlar, zeminler ve çatı. Elemanlar tümüyle fabrika koşullarında, hava etkilerinden korunarak üretilir. Pencereler, HVAC ve elektrik elemanları ve tesisat tümüyle fabrikada elemanlara monte edilir. Kutulu elemanın taşıyıcı yapısı birçok farklı şekilde, örneğin, sütun ve profil teknolojisi, iskelet yapısı ya da büyük plak benzeri elemanlar kullanılarak inşa edilebilir. Kutulu eleman teknolojisiyle, çiftli yapı sayesinde mükemmel ses yalıtımı sağlanabilir. Kutulu elemanların tipik maksimum boyutları 12 x 4,2 x 3,2’dir. Elemanların ve modüler sistemlerin boyutları planlanırken, elemanların nakliyesi sırasında uyulması gereken kısıtlamalar dikkate alınmalıdır. Kutulu eleman teknolojisi oturmaya yönelik evler ve konutlar için çok uygundur. Bina sahasındaki inşaat aşaması çok hızlıdır. Hızı sayesinde sistem, dolgu yapılanma ve ek katların inşası için mükemmel bir tercihtir. Ayrıca düşük enerjili bina inşaatında da kullanılabilir. Kutulu eleman teknolojisi, İsveç’te ahşap apartman blokları inşa etmekte yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir.

Kütük yapılar

Kütük inşaat, özellikle kesitsel ve düz ahşap tedarik etmenin kolay olduğu ülkelerde, geleneksel olarak kullanılan ahşap inşaat yöntemidir. Bir kütük evde, en azından binanın taşıyıcı yapıları kütükten yapılır.

Kütük yapılarda kullanılan kütük türleri şunlardır:

• Yuvarlak kütük: Elle ya da mekanik olarak elde edilmiş yuvarlak kenarlı kütük. Endüstriyel yuvarlak kütüğün yarıçapı tabandan tepeye aynıdır.
• Kare kütük: Düz kenarlara sahip kütük. Geleneksel olarak eğe törpü kullanılarak elle de kesilebilir. Eğe törpüye bakın.
• Kuru ağaç kütük: Kurumuş çamdan imal edilen kütük.
• Lamine kütük: Birkaç ahşap katmanının tutkalla yapıştırılmasıyla üretilen bir ahşap ürünü.

Yuvarlak kütük temelde yazlıklarda, depo binalarında ve ahırlarda kullanılır. Yuvarlak kütükle inşa yönteminde köşeler, kütüğün enine olan duvardaki kütüğe çaprazlanması ve köşeden çıkıntı yapması yöntemiyle inşa edilir.

Lamine kütükler, birkaç ahşap katmanının tutkalla yapıştırılmasıyla ve kütüğün istenen profile planyalanmasıyla yapılır. Homojen özellikleri ve bazı tür kütüklerde çok az sarkma veya çökme olması, bu tür yapıların avantajları arasındadır.

Kare kütükler, geleneksel emek yoğun inşaat yöntemlerinde kullanılmaktadır. Normalde konutlarda ve tatil konutu, ambar ve sauna gibi sıkı duvarlara sahip olması gereken yapılarda kullanılır. Kare kütüklü bir yapının duvarları yuvarlak kütüklü olanlara göre daha eşit bir şekilde uzandığı için duvarlara eşya örneğin dolap eklemek kolaydır. Kare kütüklerin üst üste gelen köşe bölümleri genellikle yuvarlak kütüklerden daha kısa olduğu için kütük tasarrufu sağlanır. Kısa köşe bölümleri, geçmeli ya da kilitli türdedir.

Finlandiya’da kütükler genellikle çamdan yapılır.