Orman sertifikası

Ahşap üretiminde sürdürülebilirlik, orman yönetimi ve kesiminin sürdürülebilir yönetim standartlarına uyması ve orman kullanımının yasa tarafından belirlenenden daha kapsamlı olması sağlanarak elde edilmektedir. Sürdürülebilir ormancılık standartlarına uygunluğun doğrulanmasının bir yolu orman sertifikasyonudur. Üçüncü bir taraf tarafından doğrulanan gönüllü orman sertifikasının amacı tüketiciler ve son kullanıcılar için ahşap ürünleri hakkında güvenilir bilgi üretmek ve üründe kullanılmış olan hammaddenin iyi yönetilen ormanlardan elde edildiğini göstermektir. Orman sertifikası hammaddenin kaynağını göstermektedir.

Dünya genelinde yaklaşık 50 orman sertifika sistemi bulunmaktadır. En geniş kullanıma sahip olanlar PEFC (Programme for the Endorsement of Forest Certification) ve FSC’dir (Forest Stewardship Council). Finlandiya, ormanları bu iki sisteme göre de sertifikalandırabilir ancak öncelikli olan sistem PEFC’dir. Ticari kullanımdaki Finlandiya ormanlarının yaklaşık %95’i Fin PEFC sistemine göre sertifikalandırılmıştır. Uluslararası PEFC, farklı ülkelerde kullanılan ulusal sistemlerin uluslararası gereksinimleri karşılamasını sağlamaktadır. Fin PEFC sistemi 2000 yılında uluslararası PEFC sistemine kabul edilmiştir.

Ahşap ve kağıt ürünleri tüketimi sürekli artarken ormanların kullanılması için baskı da artmaktadır. Bu nedenle sorumlu ve sürdürülebilir orman kullanımı ve yönetimi artan bir öneme sahip hale gelmiştir. Orman alanlarındaki biyoçeşitliliğin azalması endişesi 1990’ların başlarında orman sertifika sisteminin geliştirilmesine neden olmuştur. Orman sertifikasyonunun ardındaki fikir, ormanların korunmasını teşvik etmek ve yok olmasını önlemektir.

Orman sertifikasyonu sayesinde ormancılık faaliyetlerinin ekolojik, ekonomik ve sosyal olarak sürdürülebilir şekilde devam ettirilmesinin sağlanmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Sertifika ahşap ürünleri satın alanlara ve tüketicilere, ürünlerin üretilmesinde kullanılan ahşabın sürdürülebilir ormancılık ilkelerine uygun olarak yönetilen ormanlardan elde edildiğini göstermektedir. Orman sertifikasyonuyla ormanın yetiştirilmesinden ürünün üretilmesine ahşap ürününün tüm kullanım aşamalarının kapsanmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır.

Uygulamada, orman sertifikası tarafsız bir üçüncü taraf tarafından verilen, ormanın sertifikada belirtilen belirli ölçütlere uygun şekilde sürdürülebilir olarak yönetildiğine ve kullanıldığına ilişkin yazılı kanıttır. Orman sahibi orman sertifikasını isteğe bağlı olarak alabilir. Ancak günümüzde ahşap ürünleri satın alanların büyük kısmı, üreticinin sertifikaya sahip olmasını talep etmektedir.

Dünya genelinde çok sayıda sertifikasyon sistemi kullanılmaktadır. En çok bilinen ve en geniş çaplı kullanılan uluslararası sertifikasyon sistemleri şunlardır:

1993’de kullanıma giren FSC ilk uluslararası orman sertifikasyon sistemidir. Avrupa orman sahipleri organizasyonlarının inisiyatifiyle 1999 yılında FSC’ye rakip olarak PEFC oluşturulmuştur.  Ormancılık ve orman endüstrisi PEFC sistemini desteklemekteyken, WWF gibi çevre ve koruma kuruluşları FSC’yi tercih etmektedir.

Fin koşullarına yönelik olarak Suomen Metsäsertifiointi ry tarafından yönetilen özel bir ulusal sertifikasyon sistemi olan FFCS – Fin Orman Sertifikasyon Sistemi geliştirilmiştir. 1999 yılında FFCS için PEFC onayı istenmiş ve 1999-2000 yıllarında neredeyse tüm Fin orman sektörü FFCS/PEFC sertifikasyon sistemi kullanılarak sertifikalandırılmıştır.